Sinds 2021 is een nieuwe wet ingevoerd tegen het witwassen van crimineel geld, de Wwft (Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme).
Een goede zaak want de gevolgen van de toenemende verknoping van de boven- en onderwereld zijn zorgelijk. Echter na een paar jaar Wwft komen enkele hardnekkige problemen naar voren.
De wet zorgt ervoor dat veel beroepsgroepen hun klanten dienen te checken. Dat geldt niet alleen voor notarissen en banken maar ook voor accountants, makelaars en rentmeesters. Iedereen die te maken heeft met transacties met hoge bedragen loopt hier tegenaan.
Check, check, dubbel check!
Het gevolg is dat bij een vastgoedtransactie vaak 4 mensen de transactie moeten checken.
1. Natuurlijk moet de notaris de overdracht uitvoeren. Zij/hij checkt de identiteit van koper en verkoper. Daarnaast checkt zij/hij bij bedrijven de uiteindelijk belanghebbenden (UBO-register). Tenslotte checkt de notaris waar het geld van de koper vandaan komt.
2. De rentmeester dient als adviseur van de verkopende of aankopende partij hun klanten te checken.
3. Tenslotte dienen de banken de transactie te checken
De rol van de banken
De banken zijn in het verleden vaak tekort geschoten bij het checken van transacties. Daarvoor zijn regelmatig hoge boetes uitgedeeld. Het gevolg is dat de banken veel personeel hebben aangenomen om transacties te checken.
Het Financieele Dagblad geeft aan dat dagelijks in totaal 20.000 bankmedewerkers transacties checken. Alleen de RABO-bank heeft al 6.000 man in dienst om uitvoering te geven aan de Wwft. Het vreemde is echter dat de opbrengsten van de controles onbekend is. Een verdachte transacties dient aangemeld te worden bij de FIU-Nederland (Financial Intelligence Unit). Deze dienst heeft nog geen 200 man in dienst. Dat staat in schril contrast met de werkcapaciteit van de banken.
Deze uitsluiting lijkt veel op de toeslagenaffaire. Ook hier werden door geautomatiseerde algoritmes hele (bevolkings)groepen uitgesloten. De Autoriteit Persoonsgegevens heeft dan ook bezwaar gemaakt tegen de verdere uitbreiding van de Wwft. Deze uitbreiding zorgt ervoor dat banken meer data van hun klanten met elkaar kunnen delen. De menselijke maat is steeds verder te zoeken en een nieuw giftig dossier als de toeslagenaffaire ligt op de loer.
Natuurlijk is het goed om het witwassen tegen te gaan. Maar de banken mogen zich niet onttrekken aan hun maatschappelijke plicht. Het bancaire geldverkeer is als de bloedsomloop die de maatschappij in leven houdt. Bovendien moet het opgeven van privacy en het uitsluiten van klanten natuurlijk wel iets opleveren. Nu lijkt het erop dat iedereen die te maken heeft met verhoogde risico’s liever klanten weigert dan helpt. Tenslotte is het maar de vraag of door deze papieren en geautomatiseerde werkelijkheid de rotte appels die men zo graag wenst te vangen daadwerkelijk komen bovendrijven.
Joris Vermaesen, lid van Rentmeesters.nl in de provincie Overijssel
Reactie: